પ્રજ્ઞા પ્રવૃત્તિ

/0 Comments/in , /by
સમગ્ર જીવનસૃષ્ટિનો એકમાત્ર જીવનાધાર વરસાદ છે. માણસને જીવવા માટે શ્વાસ પછી બીજું કોઈ મોટું પરિબળ હોય તો તે પાણી છે ! એ પછી અનાજ. ખાધા વગર માણસ પાંચ-પંદર દિવસ ચલાવી શકે પરંતુ પાણી વગર બિલકુલ ન ચાલે !

વેદકાળમાં ઋષિમુનિઓ રાજાને આશીર્વાદ આપતી વખતે સૌથી પહેલા એમ કહેતા કે, કાલે વર્ષતુ પર્જન્ય: અર્થાત, ‘તમારા રાજ્યમાં યોગ્ય સમયે વરસાદ થાઓ.’ વર્ષના આઠ માસ સુધી આકાશી અગનગોળાઓ તપાવ્યા પછી ધીમી ધારે અને ચોમાસાની ઋતુ પૂરબહારમાં ખીલે ત્યારે અનરાધાર વરસતા વરસાદનું મહત્વ વરસાદ ન પડે ત્યારે જ સમજાતું હોય છે.

 

 
 
અષાઢમાં જો મેઘમલ્હાર જામે તો નદીનાળા છલકાવી દે અને કોશે જાય તો ચાંગળુ પાણીએ ન મળે, શ્રાવણમાં જો મેઘો મંડાય તો ખેતર-ખળાને ધાન્યના ઢગલે ઢગલા છલકાવી દે અને જો રૂઠે તો કોઠીનું તળીયું ય દેખાય.

ચોમાસું બેસે ત્યારથી જ ગ્રામજનોની નજર આભ સામે મંડાયેલી રહે છે. ભાદરવામાં કડાકા-ભડાકા સાથે તૂટી પડે એવા વરસાદની આશા ઠગારી નીવડે ત્યારે મૂંગા જાનવરોને ઘાસચારો અને પીવાનું પાણી મળી રહે તેટલા વરસાદની અપેક્ષા રાખે, અને એ પણ વ્યર્થ જાય ત્યારે વરસાદને વિનવવા જાત-જાતના અને ભાત-ભાતના વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગો, ઉપાયો કે પરંપરાગત વિધિઓનો આશરો લે છે.

ધાર્મિક આસ્થા ધરાવતા લોકો આવા સમયે પર્જન્યયજ્ઞો કે અખંડધૂનનું આયોજન કરે છે, તો કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો વળી કૃત્રિમ વર્ષાના પ્રયોગો કરે છે. ગ્રામ્ય વિસ્તારનો ભોળો, અબુધ, અશિક્ષિત આમઆદમી પણ પોતાની રીતે વરસાદ માગવાના પરંપરાગત પ્રયત્નો કરતો હોય છે.

ઉત્તર ગુજરાતમાં વરસાદને રીઝવવા માટે આવા અલ્પશિક્ષિત, પછાતવર્ગ દ્વારા થતો પ્રયત્ન એટલે ઢૂંઢિયા બાપજી. આ વિસ્તારમાં સમયસર વરસાદ ન આવે ત્યારે ખાસ કરીને દેવીપૂજક કોમની સ્ત્રીઓ કાળી, ચીકણી માટીની એક મૂર્તિ બનાવીને તેને જાત જાતના વાઘા-શણગાર પહેરાવી એક બાજોઠ ઉપર પધરાવે છે. જેને તેઓ ઢૂંઢિયા બાપજી તરીકે ઓળખે છે. એક સ્ત્રી આ બાજોઠને માથે ઉંચકીને ઢોલ-શરણાઈ સાથે ગામના મહોલ્લે-મહોલ્લે ફરે છે. વરસાદને આર્જવભરી વિનંતી કરતી એ સ્ત્રી મેહુલા તરીક ઓળખાતા ગીતો ગાય છે. અને બીજી સ્ત્રીઓ તે ઝીલે છે. સ્ત્રીઓ ઘેર-ઘેર ફરે ત્યારે તે ઘરની સ્ત્રીઓ બાજોઠ પર બિરાજમાન મૂર્તિ ઉપર લોટો ભરીને પાણી રેડે છે અને અનાજનું યથાશક્તિ દાન કરે છે. પાણીથી ભીંજાયેલી એ સ્ત્રી ગાતી ગાતી આગળ વધે છે. અને પછી ગામની સીમમાં નદી કે તળાવ કાંઠે પેલી મૂર્તિનું વિસર્જન કરે છે. ગામમાંથી એકઠું થયેલું અનાજ પંખીના ચણ માટે વપરાય છે. આમ કરવાથી વરસાદ વરસે છે, એવી આ ગ્રામજનોની માન્યતા છે.

શ્રધ્ધા-અંધશ્રધ્ધાને ઘડીભર કોરાણે મૂકીને સામાન્ય જન દ્વારા પણ કુદરતી સંકટ ટાળવા થતો, આ પરંપરાગત પ્રયત્ન આપણી સંસ્કૃતિનું દર્શન કરાવી જાય છે.

આત્મીય વિદ્યા મંદિરના ધોરણ 5 ના નાના-નાના ભૂલકાઓને આ લુપ્ત થતી સંસ્કૃતિનું દર્શન પ્રજ્ઞા પ્રવૃત્તિ દ્વારા કરાવવામાં આવ્યું હતું.

 
પ્રેરણા: ગૌતમ સર

વિવિધતામાં એકતા

/0 Comments/in , /by
વિવિધતામાં એકતા એ ભારતીય સંસ્કૃતિનું વિશિષ્ટ લક્ષણ છે. દેશમાં વિવિધ પ્રદેશો છે, એ પ્રદેશોમાં વસતા લોકોનાં પહેરવેશ, ધર્મ, ભાષા, રીતરિવાજમાં ભાતીગળ ભિન્નતા જોવા મળે છે. ‘સમગ્ર ભારત એક છે અને આપણે બધાં ભારતીય છીએ’ એ ભાવના પ્રાચીન કાળથી પોષાતી આવી છે. ભારતની આ સામાજિક, સાંસ્કૃતિક અને ભાવાત્મક એકતા ઝનૂની પરદેશીઓનાં આક્રમણો સામે પણ અખંડિત જ રહી છે. રાષ્ટ્રભાવનાની કેળવણી દ્વારા, આપણે રાષ્ટ્રીય એકતાનો પાયો વધુ મજબૂત રાખી શકીશું. સાહિત્યકારો, શિક્ષણકારો, સમાજસેવકો તેમજ નેતાઓ રાષ્ટ્રભક્તિનો વિકાસ સધાય એવું વાતાવરણ સર્જી શકે છે. રેડિયો, દૂરદર્શન તેમજ ફિલ્મનિર્માતાઓ પણ નોંધપાત્ર ફાળો આપી શકે છે.


આ જ હેતુને ધ્યાનમાં રાખીને આત્મીય વિદ્યા મંદિરના ધોરણ-6 ના ભૂલકાઓએ ભારતમાં વસતા દરેક ધર્મના ધર્મપ્રતિકો બનાવી વિવિધતામાં એકતાની ભાવના વ્યક્ત કરી હતી.
પ્રેરણા: ગૌતમ સર

From Mt Abu, with renewed energy and novel ideas!

/0 Comments/in /by
Abu tour was a memorable excursion, full of education, adventure and excitement.

Inspired by the urge of discovering the unknown ways of life, the journey to Mount Abu advanced with some new and unique experiences. By travelling on the unseen ways through avenues and city streets, students not only explored the new paths but also appreciated the different localities and peculiar lifestyles of the regional people.

Concluding the journey, we reached Hotel Hilltone in Mt Abu. The hotel has some stunning panoramic views with perhaps the finest hospitality to offer in the region. Rooms are soothingly decorated and tastefully furnished. Careful attention was paid to the requirements of the students and staff to facilitate ultimate comfort. This tour, again, was managed by Himanshu Sir, and yet again he won our hearts by his very gentle yet meticulous way of taking care of us.

The first day in Mt Abu started with adventurous activities at the Scout ground. Different activities including Horse riding, Improvised ladder, Valley crossing, River crossing, Burma Bridge and Zip lining were performed by all the students with a lot of enthusiasm. Throughout these experiences, physical skills were demonstrated to the students by professionals including skills like balancing, tightening and loosening. After a delightful lunch with mouth-watering starters, balanced nutrition and delicious deserts, we all took a nap and rested for a while. As the swimming pool awaited a long time for the students to jump in, we all barged in and enjoyed swimming for 2 hrs. Bathed and fresh, we visited the temple named “Delwada na Dera”, a distinctive temple built in the 11th century with the eye-catching idols of deities and incomparable architecture of the pillars, floors and ceilings. The temple, as a whole, is the perfect mixture of strength and beauty. Coming back from the temple in the evening we all visited the Nakki Lake, and enjoyed boating in group. On the way back to hotel, we had an ice-cream very popular at Abu. And the day ended by relishing (again) some delicious food in the dinner.

The second day was planned for activities like trekking, rock climbing, rope climbing and repelling. Though difficult, students made it possible to climb the huge rock. Coming down again with rope, repelling, was full of excitement and thrill. Having a refreshing juice, we proceeded for trekking through the turns and twists of the Abu hills. Crossing the ways through the mountain, we all experienced the beauty of valleys covered with the greenery of gigantic trees and wild plants. The bird-eye view from the top of the mountain was an unforgettable sight. Coming back to the hotel, we all savoured our lunch. We then relaxed on bed and in swimming pool, and got prepared for the next most exciting event, night trekking. In the rock-solid protection of professionals, we all started on our way for night trekking. With several thrilling episodes, starting from finding the ways out of the forest in dark, passing through the caves, strolling through the wet fields, crossing the river, we completed the trek and reached back to the decided spot. We all came back tired yet content with some memorable moments of our lives which we would love to cherish again and again. Needless to say, the dinner was the addition to our comfort and joy.

The third day was a day of departure. All enjoyed the continental breakfast in the fresh morning and started our journey back to school. On our way back, lunch was arranged at McDonalds. Watching shows, dancing, singing and playing in the bus, we were back to school by night. Completing our dinner, we all slept with the memories of unforgettable events of our tour.

Written with renewed energy and novel ideas,
Nimit Patel and Smit Patel (Class VIII)

Silvassa – A land of heavenly beauty and charm

/0 Comments/in /by
After the hectic examination phase, it was time to rejuvenate by experiencing something new and joyful. Advancing on the same line, the students of class 5 and 6 seized the pleasure in their outing from 9th October to 11th October 2013. The trip started on 9th October at 8:00 am in a bus towards Silvassa. It is a tiny dot on the map of India, which is a capital city of Dadra and Nagar Haveli, a union territory of India.

Treat Resort which is about 125 km from Surat was the tour’s destination. It is spread over 24 acres of land and is the best among the luxurious hotels located at Silvassa. Throughout the journey students and teachers enjoyed with full joy and pleasure by dancing, singing and playing cards. On the way, towards this resort a halt was taken near Valsad for some refreshments.

At about 12:30 pm, as soon as the students arrived at their destination, the resort staff gave a warm welcome by offering a chilled welcome drink. The first sight of the resort itself conveyed the later proven fact that it was a heart touching and an attractive place. It was surrounded by colourful fountains and tall coconut trees, in a natural habitat of lush green forest which makes it a popular spot for relaxation of body and peace of mind as well a destination for adventure sports.

The students were guided towards their rooms for freshening up. The rooms were surrounded by a garden, and lake view with balcony and a small private garden attached to it with a royal look, made every child feel special about himself. The rooms were full of comfort and well equipped with all the modern facilities at the service.

The freshening up was followed by a yummy lunch served in the dining hall that energised them for the upcoming activities during the rest of a day. After taking some rest, the students enjoyed splashing in the swimming pool located in the hub of nature.

The delicious supper was served with tasty starters followed by the heavy main course and delectable ice creams. Still the day was nowhere near its end yet as the most important event was waiting for the kids and that was the Navratri celebration in the resort’s discotheque. The students enjoyed dancing with music and played garba to their heart’s content.

The next day began with a delicious breakfast. The most awaiting fun was about to approach in the form of Water Park. Students enjoyed zooming down the towering slide on a mat, or, twisting themselves through the twisting slides, or, grabbing a tube and experiencing a spin like one is stuck in a cyclone, or, a relaxing trip around a lazy river. Students passed through the thrilling rides and discovered the excitement and the fun hidden inside. The only halt in the day was for a lunch, otherwise, the adventure continued in the Water Park.

Returning back from the Water Park and having snacks in the evening, students enjoyed playing, roaming or taking rest in the lap of nature.

The game Housie was played at the end of the day where the magic of numbers was experienced, and the flow of music with time was enjoyed by playing the musical chair. At last, the small token prizes were gifted to the winners of both the games. Now it was time to relish the mouth-watering dinner. After completing the dinner, students enjoyed watching a cricket match in the conference room.

By the effective planning of the management and staff, each student was paid the utmost attention and was served with care and concern. At last, the students returned school happily carrying with them the most memorable moments and a nonstop dose of play and enjoyment.

Written by: Rashmi Ma’am